آمارکرونا ویروس (نام علمی: Coronaviruses)، گروهی از ویروسها متعلق به خانوادهٔ ویروسی کروناویریده هستند که از طریق ایجاد عفونت دستگاه تنفسی در پرندگان و پستانداران، ایجاد بیماری میکنند. این ویروسها میتوانند عامل ایجاد برخی از انواع سرماخوردگی معمولی تا عامل بیماریهای شدیدتری همچون سارس، مرس و کووید ۱۹ باشند. کروناویروسها در دههٔ ۱۹۶۰ کشف شدند و مطالعه بر روی آنها بهطور مداوم تا اواسط دهه ۱۹۸۰ ادامه داشت. اندازهٔ ژنوم ویروسهای کرونا از ۲۶ تا ۳۲ کیلوباز، متغیر است که از بزرگترین ژنومها در بین ژنوم تمام آرانای ویروسها هستند. این ویروسها بهطور طبیعی در انسانها و پستانداران و پرندگان شیوع پیدا میکنند، با این حال تاکنون میلیونها کروناویروس منتقل شده به انسان، کشف شدهاست. آخرین نوع آنها، کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲ (SARS-CoV-2)، در دسامبر ۲۰۱۹ در شهر ووهان چین با همهگیری در انسان شیوع پیدا کرد. شیوع این کروناویروس پس از مدت کوتاهی تبدیل به دنیاگیری شد و تمام جهان را نگران کرد و تبدیل به بحران بین المللی رسید.آمارکرونا
کروناویروسها عضو خانوادهٔ ویروسی کروناویریده بوده و دارای یک ژنوم آرانای دورشتهای ساده هستند. هنگامی که آرانای این ویروسها در سلول میزبان رها میشود، مستقیم به سمت ریبوزومهای متصل بهو شبکه آندوپلاسمی زبر میرود و دیگر نیازی ندارد جهت رونویسی وارد هسته سلول شود و بهطور مستقیم و توسط ریبوزومهای سلولهای جاندار میزبان، آنتیژنهای خود را میسازد.[۱۶] افرادی که همزمان دارای بیماری دیگری باشند، افراد مُسن و کودکان مبتلا به بیماریهای قلبی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کروناویروسها هستند. معمولاً شدت سرماخوردگی که کروناویروس عامل آن باشد بیشتر است.[۱۷] کروناویروسها، پس از راینوویروسها بزرگترین عامل ابتلا به سرماخوردگی هستند و بیشتر در زمستان و بهار باعث سرماخوردگی میشوند.[۱۸] اگرچه کروناویروسها بیشتر در حیوانات دیده میشوند، اما هفت نوع از آنها دستگاه تنفسی بدن انسان را تحت تأثیر قرار میدهد. تشخیص اینکه علت بیماری، کروناویروسها باشند یا خیر کمی مشکل است، چرا که آنها برخلاف راینوویروسها به سختی در آزمایشگاه رشد و نمو میکنند.[۱۸]
ساختار این ویروس از دو لایه تشکیل شدهاست؛ مواد ژنتیکی در مرکز ویروس هستند و لایه بیرونی آن را تاجهای پروتئینی تشکیل دادهاند.[۱۹] پس از ورود به سلول میزبان، ذره ویروس بدون پوشش شده و ژنوم آن وارد سیتوپلاسم سلول میشود.
کروناویروسها همیشه از یک گونه حیوان به گونه دیگری منتقل شدهاست. این ویروس برای انتقال آسانتر ممکن است تکامل یا جهش ژنتیکی پیدا کند و موجب بیماری سختتری شود.[۲۰]
سرعت تکثیر
کروناویروسها دارای آرانایآمارکرونا دورشتهای و خطی هستند و ژنوم آنها مستقیماً بهصورت آرانای پیامرسان (mRNA) عمل میکند؛ بنابراین از لحاظ خانوادگی و عملکرد ژنومی، شباهت بسیاری با خانواده پیکورناویروسها دارند که از خانواده پیکورناویروسها میتوان به راینوویروس (ویروس سرماخوردگی) اشاره کرد. اما آنها تفاوتهای زیاد دیگری نیز دارند. تفاوت عمده و چشمگیر کوروناویروسها با پیکورناویروسها، در داشتن پوشش ویروس میباشد.
با توجه به اینکه ژنومویروسها مستقیماً بهعنوان mRNA عمل میکند، پس برای بیان ژن نیازی به پیرایش آرانای و رونوشت ترجمه ندارند. از این رو سریعتر میتوانند مورد رونوشت قرار گیرند، بدون آنکه واسطهای وجود داشته باشد.
این آمارکروناسرعت زیاد در سرماخوردگی معمولی و تمامی زیرگروههای کلاس مذکور (ssRNA، عمل مستقیم بهصورت mRNA) نیز مشاهده میشود که قبلاً به آن اشاره شد.